Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów:

• obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO), wyznaczone do ochrony populacji dziko występujących ptaków,
• specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO), chroniące siedliska przyrodnicze i gatunki roślin i  zwierząt.

Podstawą wyznaczania obszarów Natury 2000 są kryteria naukowe. Obszary Natura 2000 stanowią 40 proc. gruntów w zarządzie Lasów Państwowych, zajmują ponad 2,8 mln ha. Na terenie kraju obecnie są wyznaczone 144 obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) i 823 obszary ochrony siedlisk (SOO), w tym 364 obszary mające znaczenie dla Wspólnoty. Pokrywają one prawie 20 proc. powierzchni kraju. Większość obszarów naturowych powstała na terenach leśnych. Stanowią one 40 proc. gruntów w zarządzie PGL LP, zajmują ponad 2,8 mln ha.

W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Zagnańsk funkcjonują Obszary mające znaczenie dla Wspólnoty: „Lasy Suchedniowskie”, „Dolina Krasnej”, „Ostoja Barcza”, „Łysogóry”, „Przełom Lubrzanki” – Decyzja Wykonawcza Komisji (UE) 2016/2334 z dnia 09.12.2016 r. w sprawie przyjęcia dziesiątego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty składających się na kontynentalny region biogeograficzny (notyfikowana jako dokument nr C(2016) 8191), (Dz. U. UE L 2016.353/324 z dn. 23.12.2016 r.).

Plan Zadań Ochronnych posiadają:

„Dolina Krasnej”

1) Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 25 kwietnia 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 „Dolina Krasnej” PLH260001 (Dz.Urz.Woj.Święt. z 2014 r. poz. 1450).

2) Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 5 listopada 2014 r. zmieniające zarządzenie w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 „Dolina Krasnej” PLH260001 (Dz.Urz.Woj.Święt. z 2014 r. poz. 2948).

3) Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 11 lutego 2016 r. zmieniające zarządzenie w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 „Dolina Krasnej” PLH260001 (Dz.Urz.Woj.Święt. z 2016 r. poz. 572).

4) Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 4 grudnia  2019 r. zmieniające zarządzenie w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 „Dolina Krasnej” PLH260001 (Dz.Urz.Woj.Święt. z 2019 r. poz. 4906).

 „Lasy Suchedniowskie”

1) Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 29 kwietnia 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 „Lasy Suchedniowskie” PLH260010 (Dz.Urz.Woj.Święt. z 2014 r. poz. 1458)

2) Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 24 listopada 2014 r. zmieniające zarządzenie w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 „Lasy Suchedniowskie” PLH260010 (Dz.Urz.Woj.Święt.z 2014r. poz. 3297).

OZW „Dolina Krasnej” PLH260001

Powierzchnia całego obszaru wynosi 2384,10 ha. Obejmuje naturalną, silnie zabagnioną doli-nę rzeki Krasnej i jej dopływów. Teren jest znacznie zróżnicowany pod względem warunków geomorfologicznych i sposobu użytkowania gruntu. W południowej i wschodniej części Doliny Krasnej dominują ekosystemy nieleśne: łąki, pastwiska oraz rozległe tereny mokradłowe. Rzeka Krasna na tym odcinku ma szeroką dolinę a jej spadek jest niewielki. W części północnej naj-większą powierzchnię pokrywają ekosystemy leśne. Wśród nich przeważają bory sosnowe. W tej części obszaru rzeka Krasna biegnie w głęboko wciętym korycie i ma charakter rzeki wyżynnej.

Dolina Krasnej uważana jest za jedną z lepiej zachowanych dolin rzecznych w regionie Gór Świętokrzyskich. Jest ona miejscem występowania chronionych siedlisk przyrodniczych. Szczególnie cenne są siedliska nieleśne, które powstały w toku ekstensywnego użytkowania i dziś stanowią o wartości przyrodniczej tego obszaru. Występujące tu płaty łąk trzęślicowych, muraw bliźniczkowych oraz torfowisk przejściowych należą do najlepiej zachowanych w regionie. Charakteryzują się one dobrym i typowym wykształceniem. Stwierdzone w granicach obszaru niewielkie płaty torfowisk zasadowych są jedynymi z nielicznych w regionie. Zachowanie tych typów siedlisk w Dolinie Krasnej jest ważnym zadaniem dla zachowania spójności sieci Natura 2000 w regionie. Stwierdzono tu występowanie 14 typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG i 12 gatunków objętych art. 4 dyrektywy 2009/147/WE i wymienionych w Załączniku II do Dyrektywy Rady 92/43/EWG.

Ostoja ma istotne znaczenie dla zachowania przeplatki aurinii w Polsce. W OZW „Dolina Krasnej”, na gruntach Nadleśnictwa Zagnańsk, zaobserwowano na-stępujące gatunki z załącznika I i II Dyrektywy Siedliskowej:

• Owady: 1060 – Czerwończyk nieparek (Lycaena dispar)

Ponadto na gruntach Nadleśnictwa zlokalizowano następujące nieleśne siedliska przyrodnicze (dane z PZO):

7140 – Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio Carice-tea). Powierzchnia 0,84 ha.

OZW „Lasy Suchedniowskie” PLH260010

Powierzchnia całego obszaru wynosi 19120,89 ha. Ostoja Lasy Suchedniowskie jest jednym z najlepiej zachowanych dużych kompleksów leśnych o charakterze puszczańskim na obszarze Polski Niżowej i Europy Środkowej. Jego historia użytkowania związana z dawnym górnictwem kruszcowym i zrównoważoną gospodarką leśną, to przykład koegzystencji człowieka i przyrody na przestrzeni wieków.

Obszar obejmuje dwa pasma wzniesień - Płaskowyż Suchedniowski i Wzgórza Kołomańskie. Łagodne pagórki i wzgórza Lasów Suchedniowskich porośnięte są lasami, zajmującymi łącznie około 80% powierzchni ostoi. Występuje tu dobrze zachowany starodrzew o naturalnym charak-terze drzewostanów. Jest to jedna z głównych ostoi występowania w kraju modrzewia polskiego (Larix polonica). W obniżeniach terenu zachowały się niewielkie płaty torfowisk i wilgotnych łąk. Duży i zwarty kompleks leśny nie sprzyjał osadnictwu, w związku z czym na terenie Lasów Suchedniowskich użytki zielone zajmują tylko ok. 8% powierzchni. Na obszarze ostoi znajdują się tereny źródliskowe rzek: Krasnej, Bobrzy i Kamionki.

W obszarze zidentyfikowano 11 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG i 16 gatunków z Załącznika II tej dyrektywy. Szczególnie bogata jest fauna bezkręgowców, z bardzo rzadkimi obecnie w Polsce chrząszczami, będącymi reliktami lasów o wysokim stopniu naturalności - ponurkiem Schneidera, zgniotkiem cynobrowym i zagłębkiem bruzdkowanym.

Bogata jest flora roślin naczyniowych, w tym 16 gatunków z rodziny storczykowatych oraz wiele innych rzadkich lub zagrożonych gatunków, w tym także prawnie chronione. W OZW „Lasy Suchedniowskie”, na gruntach Nadleśnictwa Zagnańsk, zaobserwowano następujące gatunki z załącznika I i II Dyrektywy Siedliskowej:

• Owady: 1065 – Przeplatka aurinia (Euphydryas aurinia) 1060 – Czerwończyk nieparek (Lycaena dispar) – gatunek nie jest wymieniony w SDF

• Ssaki: 1037 – Bóbr europejski (Castor fiber) 1352 –Wilk (Canis lupus)

Ponadto na gruntach Nadleśnictwa zlokalizowano następujące siedliska przyrodnicze

(dane z PZO przyjęte do PUL):

9110 – Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagetum) Powierzchnia 1224,91 ha

9130 – Żyzne buczyny (Dentario glandulosae Fagenion, Galio odorati-Fagenion) Powierzchnia 552,16 ha

9170 – Grądy środkowoeuropejski i subkontynentalne (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum). Powierzchnia 109,55 ha

91E0 – Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae) i olsy źródliskowe. Powierzchnia 81,83 ha

91P0 – Wyżynny jodłowy bór mieszany (Abietetum polonicum). Powierzchnia 1246,62 ha

OZW „Łysogóry” PLH260002

Powierzchnia całego obszaru wynosi 8081,27 ha. Obszar obejmuje najwyższą część Gór Świętokrzyskich, gminy: Bieliny, Bodzentyn, Górno, Łączna, Masłów, Nowa Słupia, Pawłów oraz Waśniów. Osobliwością tego pasma jest obecność podszczytowych rumowisk piaskowców kwarcyto-wych z okresu kambryjskiego, nazywanych gołoborzami, nieporośniętych przez florę naczynio-wą. Obszar jest w ponad 90% porośnięty przez lasy, w większości są to lasy jodłowo-bukowe. Mniej liczne są bory sosnowe i mieszane, z udziałem dębu. W niższych położeniach spotyka się grądy, a w miejscach o właściwych warunkach wodnych, bory wilgotne i bagienne, a także olsy. Lasy charakteryzują się znacznym stopniem naturalności, czy wręcz pierwotności, choć nie-które fragmenty drzewostanów mają dość znacznie zmieniony skład gatunkowy i zniekształconą strukturę, co jest efektem prowadzonej tu wcześniej gospodarki leśnej lub niewłaściwych sposobów ochrony (w takich przypadkach obserwuje się jednak spontaniczne procesy renaturalizacyjne). Na terenie ostoi znajdują się także małe enklawy łąk i pastwisk oraz siedlisk kserotermicz-nych a także liczne, w większości drobne, stałe i okresowe cieki i zbiorniki wodne.

Na obszarze tym stwierdzono 13 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG oraz 25 gatunków objętych art. 4 dyrektywy 2009/147/WE i wymienionych w Załączniku II do Dyrektywy Rady 92/43/EWG. W OZW „Łysogóry”, na gruntach Nadleśnictwa Zagnańsk, zaobserwowano następujące gatunki z załącznika I i II Dyrektywy Siedliskowej:

• Ssaki: 1352 - Wilk (Canis lupus)

Ponadto na gruntach Nadleśnictwa zlokalizowano następujące siedliska przyrodnicze:

(dane z inwentaryzacji fitosocjologicznej):

9110 – Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagetum). Powierzchnia 37,89 ha.

91P0 – Wyżynny jodłowy bór mieszany (Abietetum polonicum). Powierzchnia 13,24 ha

(dane z inwentaryzacji WZS):

9110 – Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagetum). Powierzchnia 38,11 ha.

OZW „Ostoja Barcza” PLH260025

Powierzchnia całego obszaru wynosi 1523,48 ha. Obszar obejmuje zachodnią część pasma Klonowskiego Gór Świętokrzyskich, z wzniesieniami Barcza, Ostra i Czostek oraz położone w południowej części podmokłe łąki. Pasmo górskie zbudowane jest z dolno dewońskich pia-skowców i kwarcytów twardych i odpornych na wietrzenie, dolna część stoków pokryta jest les-sem. Wzniesienia pasma porasta bór jodłowy z domieszką buka. W zachodniej części do lat 1970 funkcjonowały dwa kamieniołomy, w których pozyskiwano jasnoszare, piaskowce kwarcytowe. W skarpach dawnych kamieniołomów znajdują się też cienkie warstwy popiołów wulkanicznych, tzw. zielonych tufitów. Stanowią dowód na to, że w okresie dewonu w Górach Świętokrzyskich dochodziło do erupcji wulkanicznych. Po zaprzestaniu wydobycia nieeksploatowane wyrobiska stopniowo zapełniły się wodą i utworzyły dwa jeziorka.

Na terenie ostoi występuje 7 typów siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej oraz 4 gatunki objęte art. 4 dyrektywy 2009/147/WE i wymienione w Załączniku II do Dyrekty-wy Rady 92/43/EWG. Największe powierzchnie zajmują tutaj kwaśne i żyzne buczyny, które są bardzo dobrze wykształcone. W zbiorowiskach tych występuje wiele rzadkich, chronionych i zagrożonych gatunków roślin.

Cała ostoja położona jest w Paśmie Klonowskim, jako przedłużenie Pasma Łysogóry i graniczy ze Świętokrzyskim Parkiem Narodowym, a zatem jest to teren górski z roślinnością związaną głównie z Karpatami. Lasy o wysokiej naturalności mają puszczański charakter. Tereny południowe to fragment doliny Wilkowskiej z rzeką Lubrzanką i kilkoma jej dopływami, gdzie występuje jedna z najliczniejszych populacji przeplatki aurini w województwie.

W OZW „Ostoja Barcza”, na gruntach Nadleśnictwa Zagnańsk, zaobserwowano następujące gatunki z załącznika I i II Dyrektywy Siedliskowej:

• Owady: 1042 – Zalotka większa (Leucorrhinia pectoralis ) – gatunek nie jest wymieniony w SDF • Mięczaki: 1032 – Skójka gruboskorupowa (Unio crassus) • Płazy: 1166 –Traszka grzebieniasta (Triturus cristatus) – gatunek nie jest wymieniony w SDF

• Ssaki: 1337 – Bóbr europejski (Castor fiber) – gatunek nie jest wymieniony w SDF

Ponadto na gruntach Nadleśnictwa zlokalizowano następujące siedliska przyrodnicze:

(dane z inwentaryzacji fitosocjologicznej):

9110 – Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagetum). Powierzchnia 570,27 ha.

9130 – Żyzne buczyny (Dentario glandulosae Fagenion, Galio odorati-Fagenion). Powierzchnia 72,87 ha.

91P0 – Wyżynny jodłowy bór mieszany (Abietetum polonicum). Powierzchnia 49,88 ha

(dane z inwentaryzacji WZS):

9110 – Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagetum). Powierzchnia 458,41 ha.

9130 – Żyzne buczyny (Dentario glandulosae Fagenion, Galio odorati-Fagenion). Powierzchnia 243,58 ha.

9170 – Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum). Powierzchnia 9,50 ha.

91E0 – Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum al-bae, Alnenion glutinoso-incanae) i olsy źródliskowe. Powierzchnia 3,01 ha.

91P0 – Wyżynny jodłowy bór mieszany (Abietetum polonicum). Powierzchnia 12,54 ha.

OZW „Przełom Lubrzanki” PLH260037

Powierzchnia całego obszaru wynosi 272,62 ha. Jest to jedna z najpiękniejszych dolin w Górach Świętokrzyskich. Rzeka Lubrzanka nabiera tu charakteru górskiego potoku. Pomiędzy Radostową i południowo wschodnim grzbietem Klonówki tworzy przełom, rozdzielając Pasmo główne na pasmo Klonowskie i Masłowskie. Lubrzanka torując sobie drogę przez złom kwarcytów, nadaje stromym zboczom swoistego uroku wzbogaconego licznymi wąwozami ukrytymi w bujnej roślinności. Obszar obejmuje większy fragment doliny rzecznej z licznymi dopływami. Rzeka wypływa z północnych stoków Barczy w Paśmie Klonowskim. Płynie przez Dolinę Wilkowską. W pobliżu Marzysza uchodzi do Czarnej Nidy.

Malowniczy górski przełom rzeki Lubrzanki z dobrze zachowanym naturalnym korytem, stanowi jeden z najważniejszych w regionie obszarów występowania mięczaków: skójki gruboskorupowej, skójki malarskiej i szczeżui wielkiej. Koryto rzeczne zasiedlają również minogi strumieniowe i bardzo nielicznie - brzanki. Wąską dolinę z wilgotnymi łąkami zasiedlają czerwończyk nieparek i przeplatka aurinia. Występują tu 3 typy siedlisk przyrodniczych z I Załącznika Dyrektywy Rady 92/43/EWG oraz 8 gatunków objętych art. 4 dyrektywy 2009/147/WE i wymienionych w Załączniku II do Dyrektywy Rady 92/43/EWG.

Największe powierzchnie zajmują dobrze wykształcone niżowe i górskie łąki użytkowane ekstensyw-nie. OZW „Przełom Lubrzanki” występuje w zasięgu terytorialnym, lecz poza gruntami zarzą-dzanymi przez Nadleśnictwo Zagnańsk.